رنگ ها در گیاهان صفحه 83

گیاهان را به سبز بودن می شناسیم؛ در حالی که انواعی از رنگ ها در گیاهان دیده می شود.

بعضی رنگ ها – در گیاهان – به علت وجود مواد رنگی در واکوئول است.

آیا رنگ زرد یا نارنجی ریشۀ هویج، و رنگ قرمز میوۀ گوجه فرنگی مربوط به ترکیبات رنگی در واکوئول هاست؟ پاسخ منفی است.

یکی دیگر از ویژگی های یاخته های گیاهی، داشتن اندامکی به نام دیسه (پلاست) است.

انواعی از دیسه ها در گیاهان وجود دارد. 1 – سبزدیسه (کلروپلاست)  2 – رنگ دیسه (کروموپلاست) 3 – نشادیسه (آمیلوپلاست)

شکل 8 : دیسه در یاخته های گیاهان

سبزدیسه (کلروپلاست) به مقدار فراوانی سبزینه دارد.

سبزدیسه (کلروپلاست) به مقدار فراوانی سبزینه دارد. به همین علت گیاهان، سبز دیده می شوند.

نوع دیگری دیسه وجود دارد که در آن، رنگیزه هایی با نام کاروتنوئیدها ذخیره می شوند. به این دیسه ها، رنگ دیسه (کروموپلاست) می گویند؛ مثلاً رنگ دیسه ها در یاخته های ریشۀ گیاه هویج، مقدار فراوانی کاروتن دارند که نارنجی است.

رنگ دیسه ها در یاخته های ریشۀ گیاه هویج، مقدار فراوانی کاروتن دارند که نارنجی است.

کاروتن نارنجی است.

ترکیبات رنگی در واکوئول و رنگ دیسه، پادُاکسنده (آنتی اکسیدان) اند.

ترکیبات پادُاکسنده در پیشگیری از سرطان و نیز بهبود کارکرد مغز و اندام های دیگر نقش مثبتی دارند.

بعضی دیسه ها رنگیزه ندارند، مثلاً در دیسه های یاخته های بخش خوراکی سیب زمینی، به مقدار فراوانی نشاسته ذخیره شده است که به همین علت به آن نشادیسه (آمیلوپلاست) می گویند.

وجود نشادیسه در بخش خوراکی سیب زمینی را چگونه نشان می دهید؟ با استفاده از محلول لوگول

ذخیرۀ نشاسته، – در بخش خوراکی سیب زمینی – هنگام رویش جوانه های سیب زمینی، برای رشد جوانه ها و تشکیل پایه های جدید از گیاه سیب زمینی مصرف می شود.

سبزدیسه ها کاروتنوئید هم دارند که با رنگ سبزینه پوشیده می شوند؛

در پاییز با کاهش طول روز و کم شدن نور، ساختار سبزدیسه ها در بعضی گیاهان تغییر می کند و به رنگ دیسه تبدیل می شوند.

در پاییز با کاهش طول روز و کم شدن نور، ساختار سبزدیسه ها در بعضی گیاهان تغییر می کند و به رنگ دیسه تبدیل می شوند. در این هنگام سبزینه در برگ تجزیه می شود و مقدار کاروتنوئیدها افزایش می یابد.