سامانه بافت زمینه ای صفحه 87 تا 88
سامانۀ بافت زمینه ای
سامانه بافت زمینه ای، فضای بین روپوست و بافت آوندی را پر می کند.
سامانه بافت زمینه ای، از سه نوع بافت پارانشیمی (نرم آکَنه(، کُلانشیمی (چسب آکَنه) و اسکلرانشیمی (سخت آکَنه) تشکیل می شود.
بافت پارانشیمی رایج ترین بافت در سامانه بافت زمینه ای است.
یاخته های پارانشیمی، دیوارۀ نخستین نازک و چوبی نشده دارند؛
یاخته های پارانشیمی، دیوارۀ نخستین نازک و چوبی نشده دارند؛ بنابراین نسبت به آب نفوذپذیرند.
شکل 14 : الف) یاخته های پارانشیمی با دیوارۀ نازک، ب) ترسیمی از یاخته های پارانشیمی
وقتی گیاه زخمی می شود، یاخته های پارانشیمی تقسیم می شوند و آن را ترمیم می کنند.
بافت پارانشیمی کارهای متفاوتی، مانند ذخیرۀ مواد و فتوسنتز انجام می دهد.
پارانشیم سبزینه دار به فراوانی در اندام های سبزگیاه، مانند برگ دیده می شود.
شکل فعّالیت: سامانۀ بافت زمینه ای در گیاهان آبزی از پارانشیمی ساخته می شود که فاصلۀ فراوانی بین یاخته های آن وجود دارد. این فاصله ها با هوا پر شده اند.
فعّالیت: سامانۀ بافت زمینه ای در گیاهان آبزی از پارانشیمی ساخته می شود که فاصلۀ فراوانی بین یاخته های آن وجود دارد. این فاصله ها با هوا پر شده اند. این ویژگی چه اهمیتی برای گیاهی دارد که در آب زندگی می کند؟
بافت کلانشیم از یاخته هایی با همین نام ساخته شده است.
یاخته های بافت کلانشیم دیوارۀ پسین ندارند؛ اما دیوارۀ نخستین آنها ضخیم است.
یاخته های بافت کلانشیم دیوارۀ پسین ندارند؛ اما دیوارۀ نخستین آنها ضخیم است. به همین علت کلانشیم ها ضمن ایجاد استحکام، سبب انعطاف پذیری اندام می شوند.
کلانشیم ها ضمن ایجاد استحکام، سبب انعطاف پذیری اندام می شوند.
بافت کلانشیم، مانع رشد اندام گیاهی نمی شود.
یاخته های کلانشیمی معمولاً زیرِ روپوست قرار می گیرند.
شکل 15 : دیوارۀ ضخیم یاخته های کلانشیمی به علت رنگ آمیزی تیره دیده می شود)الف(، ترسیمی از یاختۀ کلانشیمی (ب(
بافت اسکلرانشیم از یاخته هایی با همین نام ساخته شده است.
ذره های سختی که هنگام خوردن گلابی زیر دندان حس می کنیم، مجموعه ای از یاخته های اسکلرانشیم است.
یاخته های اسکلرانشیمی دیوارۀ پسین ضخیم و چوبی شده دارند.
چوبی شدن دیواره، سبب مرگ پروتوپلاست می شود.
دیواره یاخته های اسکرانشیم ضخیم و به علت تشکیل ماده ای به نام لیگنین (چوب) چوبی شده است.
چوبی شدن دیواره سبب مرگ پروتوپلاست می شود.
یاخته های اسکلرانشیمی نقش استحکامی دارند.
دو نوع یاختۀ اسکلرانشیمی وجود دارد. اسکلرئید ها، فیبرها
اسکلرئید ها، یاخته های کوتاه و فیبرها، یاخته های دراز اسکلرانشیمی اند.
از فیبرها در تولید طناب و پارچه نیز استفاده می کنند.
شکل 16 : فیبر در برش عرضی و ترسیمی از آن (الف(، اسکلرئید و ترسیمی از آن (ب(
شکل 16 : اسکلرئید در گلابی (ج(