سامانه بافت آوندی صفحه 88 تا 89

سامانه بافت آوندی

سامانه بافت آوندی، ترابری مواد را در گیاه بر عهده دارد،

سامانه بافت آوندی، ترابری مواد را در گیاه بر عهده دارد، زیرا دارای بافت آوند چوبی و بافت آوند آبکشی است.

دو نوع بافت آوند چوب و آبکش چه تفاوت اساسی با هم دارند؟

اصلی ترین یاخته های بافت های آوندی، یاخته هایی اند که آوندها را می سازند.

اصلی ترین یاخته های بافت های آوندی، یاخته هایی اند که آوندها را می سازند که شیرۀ خام و پرورده را در سراسر گیاه جابه جا می کنند.

در بافت های آوندی علاوه بر آوندها، یاخته های دیگری مانند یاخته های پارانشیمی و فیبر نیز وجود دارد.

آوندهای چوبی یاخته های مرده ای اند که دیوارۀ چوبی شدۀ آنها، به جا مانده است.

لیگنین در دیوارۀ یاخته های آوندچوبی به شکل های متفاوتی قرار می گیرد.

شکل 17 : آوندهای چوبی به شکل های متفاوتی دیده می شوند.

بعضی آوندهای چوبی از یاخته های دوکی شکل دراز به نام تراکئید ساخته شده اند. درحالی که بعضی دیگر، از به دنبال هم قرار گرفتنِ یاخته های کوتاهی به نام عنصر آوندی تشکیل می شوند.

در عناصر آوندی دیوارۀ عرضی از بین رفته و لولۀ پیوسته ای تشکیل شده است.

آوند آبکش از یاخته هایی ساخته می شود که دیوارۀ نخستین سلولزی دارند.

دیوارۀ عرضی در یاخته های اوند آبکشی، صفحۀ آبکشی دارد.

یاخته های اوند آبکشی هسته ندارند، اما زنده اند؛ زیرا سیتوپلاسم آنها از بین نرفته است.

یاخته های اوند آبکشی زنده اند.

سیتوپلاسم یاخته های اوند آبکشی از بین نرفته است.

در کنار آوندهای آبکشِ نهان دانگان، یاخته های همراه قرار دارند.

یاخته های همراه به آوندهای آبکش در ترابری شیرۀ پرورده کمک می کنند.

دسته های فیبر، آوندها را در بر گرفته اند.

فعّالیت الف) سه سامانۀ بافتی و انواع یاخته های سامانۀ بافت زمینه ای را با هم مقایسه کنید.

فعّالیت ب) مقدار بافت آوندچوبی در ساقۀ چوبی شده، به مراتب بیشتر از بافت آوند آبکشی است. این وضع چه اهمیتی برای گیاه دارد؟

مقدار بافت آوندچوبی در ساقۀ چوبی شده، به مراتب بیشتر از بافت آوند آبکشی است.

شکل 18 : آوندهای چوبی و آبکشی در یک دستۀ آوندی