ریزوبیوم صفحه 103

برخی گیاهان با انواعی از باکتری ها همزیستی دارند که این همزیستی برای به دست آوردن نیتروژنِ بیشتر است.

دو گروه مهم باکتری های همزیست با گیاهان عبارت اند از: ریزوبیوم ها و سیانوباکتری ها.

از گذشته برای تقویت خاک، تناوب کشت انجام می شد.

در تناوب کشت گیاهان زراعی مختلف به صورت پی در پی کشت می شد.

یکی از انواع گیاهانی که در تناوب کشت مورد استفاده قرار می گیرد، گیاهان تیرۀ پروانه واران است.

دلیل نام گذاری گیاهان پروانه واران، شباهت گل های آنها به پروانه است.

سویا، نخود و یونجه از گیاهان مهم زراعی تیره پروانه واران هستند.

در ریشۀ گیاهان پروانه واران و در محل برجستگی هایی به نام گرهک، نوعی باکتری تثبیت کنندۀ نیتروژن به نام ریزوبیوم زندگی می کند.

شکل ۵ : گرهک های ریشۀ گیاهان تیره پروانه واران

هنگامی که این گیاهان تیره پروانه واران می میرند یا بخش های هوایی آنها برداشت می شود، گرهک های آنها در خاک باقی می ماند و گیاخاک غنی از نیتروژن ایجاد می کنند.

ریزوبیوم ها با تثبیت نیتروژن، نیاز گیاه – پروانه وار – را به این عنصر برطرف می کنند و گیاه نیز مواد آلی مورد نیاز باکتری را برای آن فراهم می کند.