اجزای دستگاه تولیدمثلی زن (صفحه 102 تا 103)
دستگاه تولیدمثلی زن، شامل اندام هایی است که مجموعاً نقش های زیر را بر عهده دارند: 1 – تولید یاختۀ جنسی ماده (تخمک) 2 – انتقال یاخته های جنسی ماده به سمت رحم 3 – ایجاد شرایط مناسب برای لقاح زامه و تخمک 4 – حفاظت و تغذیۀ جنین در صورت تشکیل 5 – تولید هورمون های جنسی زنانه
شکل 6 – دستگاه تولیدمثل در زن
تخمدان ها غدد جنسی ماده اند که درون محوطۀ شکم قرار دارند.
تخمدان ها با کمک طنابی پیوندی و ماهیچه ای به دیوارۀ خارجی رحم متصل اند.
ساختار تخمدان با بیضه تفاوت دارد. درون آن لوله های پیچ درپیچ وجود ندارد.
درون هر تخمدان نوزاد دختر در حدود یک میلیون مام یاخته (اووسیت) اولیه وجود دارد.
هر مام یاخته را یاخته های تغذیه کننده احاطه می کنند. به مجموعۀ آنها انبانک )فولیکول) گفته می شود.
پس از تولد، تعداد انبانک افزایش نخواهد یافت و به دلایل نامعلومی تعداد زیادی از مام یاخته ها و یاخته های تغذیه کننده از بین می روند.
تغییراتی را که در تخمدان رخ می دهد در شکل ٧ می بینید.
شکل ٧ – تخمدان و تغییرات آن در دوره جنسی
دستگاه تولیدمثل در زن شامل تخمدان ها، رحم، لوله های رحم، گردن رحم و واژن هستند.
رحم، اندام کیسه مانند، گلابی شکل و ماهیچه ای است که جنین درون آن، رشد و نمو می یابد.
دیوارۀ داخلی رحم، در دوران قاعدگی و بارداری دچار تغییراتی می شود.
بخش پهن و بالای رحم به دو لوله متصل است که به آنها لوله های رحم)لوله های فالوپ) می گویند.
انتهای لوله های رحم، شیپور مانند و دارای زوائدی انگشت مانند است.
پوشش داخل لوله های رحم مخاطی و مژک دار است.
زنش مژک های لوله رحم، مام یاخته را به سمت رحم می رانند.
بخش پایین رحم، باریک تر شده که به آن گردن رحم می گویند.
گردن رحم به داخل واژن باز می شود.
واژن محل ورود یاخته های جنسی نر، خروج خون قاعدگی و در هنگام زایمان طبیعی، محل خروج جنین است.