تخمک زایی (صفحه 103 تا 104)

تخمک زایی

فرایند تخمک زایی از یاختۀ دولاد و زاینده ای به نام مامه زا (اووگونی)، قبل از تولد و از دوران جنینی شروع می شود.

شکل ٨ مراحل تخمک زایی

فعّالیت 4 – در انسان مام یاخته اولیه، ثانویه و تخمک از لحاظ فام تن ها چه تفاوت هایی با هم دارند؟

فعّالیت 4 – اوّلین جسم قطبی با دومین اجسام قطبی چه تفاوتی دارند؟

فعّالیت 4 – مراحل تخمک زایی را با مراحل زامه زایی مقایسه کنید. شباهت ها و تفاوت های آنها را بنویسید.

مراحل تخمک زایی در دوران جنینی آغاز و پس از شروع کاستمان در پروفاز 1 متوقف می شود.

تخمک زایی در زن: با رسیدن به سن بلوغ هر ماه در یکی از انبانک ها، مام یاخته اولیه کاستمان را ادامه می دهد، ولی دوباره متوقف شده، یاخته حاصل به صورت مام یاخته ثانویه از تخمدان خارج می شود.

حرکت زوائد انگشت مانند انتهای لولۀ رحم در اطراف مام یاخته ثانویه ، آن را به درون لولۀ رحم هدایت می کند.

در صورتی تقسیم کاستمان – در مام یاخته ثانویه – کامل می شود که زامه به آن برخورد کند و فرایند لقاح آغاز شود.

در صورت برخورد اسپرم با مام یاخته ثانویه، مام یاخته ثانویه تقسیم کاستمان را تکمیل می کند و تخمک ایجاد می کند که با زامه لقاح می یابد و تخم تشکیل می شود.

اگر زامه با مام یاخته ثانویه برخورد نکند یا لقاح آغاز نشود، مام یاخته ثانویه همراه با خون ریزی دوره ای از بدن دفع می شود.

از تفاوت های اساسی تخمک زایی با زامه زایی تقسیم نامساوی سیتوپلاسم است به این صورت که در تخمک زایی پس از هربار تقسیم هسته در کاستمان تقسیم نامساوی سیتوپلاسم صورت می گیرد؛ در نتیجه یک یاخته بزرگ و یک یاخته کوچک تر به نام جسم قطبی به وجود می آید.

تقسیم نامساوی سیتوپلاسم در تخمک زایی، با هدف رسیدن مقدار بیشتری از سیتوپلاسم و اندامک ها به تخمک است تا بتواند در مراحل اولیه رشد و نمو جنین نیازهای آن را برآورده کند.

به ندرت ممکن است زامه با جسم قطبی نیز لقاح یابد و تودۀ یاخته ای بی شکلی را ایجاد کند که پس از مدتی از بدن دفع می شود.