وقایع پس از لقاح (صفحه 109 تا 110)

وقایع پس از لقاح

حدود 36 ساعت پس از لقاح، یاختۀ تخم تقسیمات رشتمانی را شروع می کند.

نتیجۀ تقسیمات رشتمانی یاخته تخم، ایجاد تودۀ یاخته ای است که تقریباً به اندازۀ تخم است؛ زیرا یاخته های حاصل از تقسیم رشد نکرده اند. این تودۀ پریاخته ای توپر با نام مورولا نام دارد.

مورولا (تودۀ پریاخته ای توپر) در لولۀ رحم به سمت رحم حرکت می کند.

مورولا پس از رسیدن به رحم به شکل کرۀ توخالی درمی آید و درون آن با مایعات پر می شود. در این مرحله، به آن بلاستوسیست گفته می شود.

بلاستوسیست، یک لایۀ بیرونی به نام تروفوبلاست دارد که در مراحل بعدی برون شامۀ جنین (پرده کوریون) را می سازد.

برون شامۀ جنین به همراه بخشی از دیواره رحم جفت را تشکیل می دهد.

شکل 14 مراحل اولیۀ رشد جنین

یاخته های درون بلاستوسیست تودۀ یاخته ای درونی را تشکیل می دهند.

توده یاخته ای درون بلاستوسیست، حالت بنیادی دارند و منشأ بافت های مختلف تشکیل دهندۀ جنین هستند.

یاخته های بنیادی، یاخته هایی تخصص نیافته اند که توانایی تبدیل شدن به یاخته های متفاوتی را دارند.

از تودۀ درونی – بلاستوسیست – لایه های زایندۀ جنینی شکل می گیرند که هرکدام منشأ بافت ها و اندام های مختلف اند.

– بعد از تبدیل شدن مورولا به بلاستوسیست – یاخته های لایه بیرونی بلاستوسیست، آنزیم های هضم کننده ای را ترشح می کنند که یاخته های جدار رحم را تخریب و حفره ای ایجاد می کنند که بلاستوسیست در آن جای می گیرد. به این فرایند جایگزینی گفته می شود.

یاخته های جنین در مرحله – جایگزینی – مواد مغذی مورد نیاز خود را از این بافت های هضم شده – جدار رحم – به دست می آورند.

شکل 15 جایگزینی جنین در رحم

بعد از جایگزینی، پرده های محافظت کننده در اطراف جنین تشکیل می شوند که مهم ترین آنها درون شامه جنین (آمنیون) و برون شامه جنین (کوریون) هستند.

درون شامه جنین در حفاظت و تغذیۀ جنین نقش دارد.

برون شامه جنین در تشکیل جفت و بند ناف دخالت می کند.

جفت رابط بین بند ناف و دیوارۀ رحم است.

برون شامه جنین، هورمونی به نام HCG ترشح می کند که وارد خون مادر می شود و اساس تست های بارداری است.

هورمون HCG سبب حفظ جسم زرد و تداوم ترشح هورمون پروژسترون از آن می شود.

وجود این هورمون ها – استروژن و پروژسترون – در خون از قاعدگی و تخمک گذاری مجدّد جلوگیری می کند.