زیست فناوری چیست؟ (صفحه 91 تا 92)
تاریخچۀ زیست فناوری
با توجه به اهمّیت محیط زیست و حفظ آن، تولید و استفاده از چنین پلاستیک های قابل تجزیۀ زیستی، راهکار مناسبی برای پیشگیری از مصرف بی رویۀ پلاستیک های غیرقابل تجزیه است.
امروزه به کمک روش های زیست فناوری، تولید پلاستیک های قابل تجزیه با صرف هزینۀ کمتر ممکن شده است. این کار با وارد کردن ژن های تولید کنندۀ بسیاری – بسپاری – از این نوع مواد از باکتری به گیاه امکان پذیر است.
جهش در یک ژن و درنتیجه، تغییر در محصول آن می تواند به بروز بیماری منجر شود. اختلال در عملکرد و مقدار عوامل مؤثر در انعقاد خون از این دسته هستند. با توجه به افزایش افراد نیازمند به این ترکیبات، تأمین نیاز دارویی آنها با مشکل مواجه می شود. امروزه استفاده از روش های زیست فناوری و مهندسی ژنتیک تحولات مهمی در زمینۀ تولید چنین فراورده هایی فراهم آورده است.
تا چندی پیش، انتقال ژن های انسان به داخل یاخته های سایر موجودات زنده و یا استفاده از باکتری ها برای ساختن پروتئین های انسانی غیرقابل تصور بود اما اکنون روش های لازم برای تحقق آن توسعه یافته و کاربرد فراوانی پیدا کرده است.
آیا می دانید چگونه می توان از باکتری برای ساختن یک پروتئین انسانی استفاده کرد؟ فرض کنید می خواهیم باکتری را برای ساختن هورمون رشد انسانی تغییر دهیم، پس ضرورت دارد تمام احتیاجات این فرایند را در یاختۀ باکتری فراهم کنیم.
به هرگونه فعالیت هوشمندانه آدمی در تولید و بهبود محصولات گوناگون با استفاده از موجود زنده، زیست فناوری گویند.
زیست فناوری قلمروی بسیار گسترده دارد و روش هایی مانند مهندسی ژنتیک، مهندسی پروتئین و بافت را دربرمی گیرد.
زیست فناوری از گرایش های علمی متعددی مانند علوم زیستی، فیزیک، ریاضیات و علوم مهندسی بهره می برد.
کاربردهای فراوان زیست فناوری، آن را به عنوان نشانۀ پیشرفت کشورها در قرن حاضر و به یکی از ابزارهای مهم برای تأمین نیازهای متنوع تبدیل کرده است.
برای زیست فناوری، که از سال های بسیار دور آغاز شده است، سه دوره درنظر می گیرند: زیست فناوری سنتی، زیست فناوری کلاسیک، زیست فناوری نوین
زیست فناوری سنتی: تولید محصولات تخمیری مانند سرکه، نان و فراورده های لبنی با استفاده از فرایندهای زیستی مربوط به این دوره است.
زیست فناوری کلاسیک: با استفاده از روش های تخمیر و کشت ریز جانداران (میکروارگانیسم ها( تولید موادی مانند پادزیست ها، آنزیم ها و مواد غذایی در این دوره ممکن شد.
زیست فناوری نوین: این دوره با انتقال ژن از یک ریزجاندار به ریز جاندار دیگر آغاز شد. دانشمندان توانستند با تغییر و اصلاح خصوصیات ریزجانداران ، ترکیبات جدید را با مقادیر بیشتر و کارایی بالاتر تولید کنند.