مهندسی بافت (صفحه 98 تا 100)

مهندسی بافت

از دست رفتن بافت به دلیل آسیب یا بیماری، زندگی را دشوار و هزینۀ بالای اقتصادی و اجتماعی را بر فرد بیمار و خانواده او تحمیل می کند.

فرض می کنیم که به علت سوختگی وسیع نیاز به پیوند پوست وجود داشته باشد. چنانچه اهدا کننده پوست مناسب وجود نداشته باشد و یا به علت وسعت سوختگی، برداشت پوست از بدن بیمار ممکن نباشد، بهترین راه، کشت بافت و پیوند پوست است.

ثابت شده است که در پوست یاخته هایی وجود دارد که توانایی تکثیر زیاد و تمایز به انواع یاخته های پوست را دارند. امروزه در مهندسی بافت از این یاخته ها، به طور موفقیت آمیزی استفاده می شود.

متخصصان مهندسی بافت، در زمینه تولید و پیوند اعضا نیزفعالیت می کنند. – علاوه بر گشت بافت –

مثال برای تولید و پیوند اعضا: جراحان بازسازی کنندۀ چهره می توانند به کمک روش های مهندسی از بافت غضروف برای بازسازی لاله گوش و بینی استفاده کنند. در این روش، یاخته های غضروفی را در محیط کشت روی داربست مناسب تکثیر و غضروف جدید را برای بازسازی اندام آسیب دیده تولید می کنند  (شکل ۷(.

شکل 7 – مهندسی بافت غضروف گوش

یاخته های بنیادی و مهندسی بافت:

یاخته های تمایز یافته ای مانند یاخته های ماهیچه ای در محیط کشت به مقدار کم تکثیر می شوند و یا اصلاً تکثیر نمی شوند. به همین دلیل، در چنین مواردی- مثل کشت بافت و اندام –  از منابع یاخته ای که سریع تکثیر می شوند مثل یاخته های بنیادی جنینی یا یاخته های بنیادی بالغ استفاده می کنند.

یاخته های بنیادی جنینی، همان توده یاخته ای درونی هستند.

یاخته های بنیادی بالغ در بافت ها یافت می شوند.

یاخته های بنیادی می توانند تکثیر و به انواع متفاوت یاخته تبدیل شوند  (شکل ۸(.

یاخته های بنیادی بالغ: در بافت های مختلف بدن یاخته های بنیادی وجود دارند که در محیط کشت تکثیر می شوند. به عنوان مثال یاخته های بنیادی کبد می توانند تکثیر شوند و به یاخته کبدی یا یاخته مجرای صفراوی تمایز پیدا کنند.

دو نوع از یاخته های بنیادی مغز استخوان: یاخته بنیادی لنفوئیدی و یاخته بنیادی میلوئیدی

علاوه بر یاخته بنیادی لنفوئیدی و یاخته بنیادی میلوئیدی، انواع دیگری از یاخته های بنیادی در مغز استخوان وجود دارند که می توانند به رگ های خونی، ماهیچه اسکلتی و قلبی تمایز پیدا کنند.

یاخته های بنیادی بالغ از فرد بالغ برداشته و کشت داده می شوند  (شکل ۹(.

شکل 8 – یاخته های بنیادی توانایی تکثیر و به وجود آوردن یاخته های مشابه خود؛ و نیز توانایی تبدیل شدن به سایر یاخته ها را دارند.

شکل 9  – یاخته های بنیادی مغز استخوان به انواع مختلف یاخته ها و بافت ها تمایز پیدا می کنند.

یاخته های بنیادی جنینی: چنین یاخته هایی نه تنها قادر به تشکیل همه بافت های بدن جنین هستند، بلکه اگر در مراحل اولیۀ جنینی جداسازی شوند، می توانند یک جنین کامل را تشکیل دهند.

یاخته های بنیادی جنینی بعد از جداسازی کشت داده و برای تشکیل بسیاری از انواع یاخته ها تحریک می شوند  (شکل ۱۰(.

تمایز یاخته های بنیادی جنینی، هنوز نمی تواند به گونه ای تنظیم شود که بتوانند همه انواع یاخته هایی را که در بدن جنین تولید می کنند در شرایط آزمایشگاهی نیز به وجود بیاورند.

شکل 10 – الف( یاخته های بنیادی مورولا به همه انواع یاخته های جنینی و خارج جنینی  (جفت و پرده ها( متمایز می شوند.

شکل 10 – ب( یاخته های بنیادی توده یاخته ای درونی به انواع یاخته های بدن جنین متمایز می شوند.